آب یک نعمت بزرگ الهی است که بدون آن زندگی زنده جان ها امکان ندارد. آب شیرین یکی از منابع طبیعی محدود در جهان میباشد، که استفاده بی رویه از آن باعث پیامدهای ناگوار شده میتواند. چون افغانستان اقلیم خشک و بری دارد و میزان بارندگی سالانه آن بسیار کم میباشد (تقریباً ۳۰۰ ملی متر)، مسئله استفاده از منابع طبیعی آب برای مصرف فامیل ها، زراعت و صنایع بسیار جدی میباشد. گفته میشود که ظرفیت منابع آبی کشور به ۷۵ میلیار متر مکعب میرسد، البته این مقدار در نوسان میباشد. استفاده بهینه از این منابع آبي همراه با حفاظت و تقویت آن بسیار ضروری پنداشته میشود. این یک موضوع بزگ است و طی چند سطر به همه جوانب آن رسیدگی کردن مشکل است. در اینجا مشخص بالای تکرار نسبتاً منظم خشک و آب سالی، و چگونگی مدیریت کم آبی جهت پائین آوردن سطح آسیب پذیری میباشد.
ارقام بارندگی و شواهد تاریخی نشان میدهد که افغانستان هر ۳ تا ۵ سال شاهد خشک سالی میباشد. این دوران ها در روند تولید محصولات زراعتی به خوبی مشاهده شده میتواند. اگر قرار باشد عرضه محصولات زراعتی در جریان سالهای مختلف متوازن نگهداری شود، باید به مدیریت آبهای سطحی و زیر زمینی توجه جدی صورت گیرد. این امر در نهایت، رشد سکتور زراعت و اقتصاد ملی را متأثر میسازد. اهداف تأمین امنیت غذایی و کاهش فقر را میتوان با تأمین دسترسی دهاقین با آب مطمئن بدست آورد.
مسئله اساسی استفاده بی رویه از آب های زیر زمینی و نبود توازن بین استخراج و تغذیه آن میباشد. طوریکه میدانید، حفر کردن چاه های عمیق در شهرها و دهات به سرعت ادامه دارد. اکثریت کسانیکه چاه های عمیق دارند، آب را با استفاده از انرژی آفتابی بلند میکند و تمام روز آب جریان دارد. این امر نه تنها چاه های معمولی خانواده ها را خشک نموده بلکه باعث خشک شدن کاریزها و چشمه ها، که در گذشته منابع عمده آب بودند، شده است. بناءً، سطح آب زیر زمینی بسیار پائین میرود و اگر این وضعیت همینطور دوام کند، زندگی انسانها و مواشی از نگاه دسترسی به آب و غذا به خطر جدی مواجه شده میتواند. از اینرو، دولت باید در جهت حل این مسئله اقدامات قانونی و عملی را انجام دهد و مردم باید با اهمیت و محدودیت آبهای زیر زمینی آشنا ساخته شود.
مسئله عمده که ما میخواستیم با شما در میان بگذارم این است که از بارندگی و آب فراوان در جریان سال های خوب نه تنها که استفاده کرده نمیتوانیم بلکه باعث تخریب خاک، زمین، و حتی تلفات جانی و مالی میشود. از اینرو، در جریان سالی ها خشک بسیار زود و زیادتر متأثر میشویم. درجه مقاومت مردم ما با کم آبی بسیار پائین میباشد. دولت از مسئله آب بیشتر استفاده سیاسی میکند و کدام کار ملموس را در این رابطه انجام نداده است. البته یکتعداد مؤسسات جهت ساختن آبریزه ها، و ذخیره نمودن آب برف و بارن یک سلسله کارها را انجام داده است. وزارت های زراعت و انکشاف دهات در این رابطه باید کارهای عملی و مؤثر را انجام دهد تا درجه آسیب پذیری دهاقین و روستائیان در برابر خشک سالی ها پائین بیاید. اینکه چطور این کار انجام شود، ضرورت به بحث های علمی و استفاده از تجارب دیگران دارد.
زمستان امسال (۱۳۹۷) شاهد برف باری ها و بارندگی های فراوان در اکثر ولایات کشور بود که این امر خوشبینی ها برای افزایش آب در سال آینده (۱۳۹۸) را افزایش میدهد. همراه با این، بارندگی ها در بعضی ولایات کشور مانند هرات و بدخشان متأسفانه باعث خسارات جانی و مالی گردیده است. در این شک نیست که سطح آب زیر زمینی در این جریان بلند شده است اما عدم تغذیه کافی آبهای زیر زمینی و استفاده بی رویه آز آن مشکل خشک سالی را، خدای ناخواسته، به بار آورده میتواند. اگر دولت و مردم از طریق اقدامات معقول و احداث زیربنا های ضروری به تقویت هرچه بیشتر آب های زیر زمینی اقدام میکرد، ما شاهد پائین آوردن درجه آسیب پذیری مردم در برابر خشک سالی خواهیم بود. البته، اگر استفاده بی رویه از آب زیر زمینی به همین منوال ادامه یابد، مشکل آسیب پذیری بیشتر خواهد شد. به این ترتیب، تغذیه آبهای زیر زمینی، و تنظیم استفاده از منابع آبی (سطحی و زیر زمینی) جهت پائین آوردن سطح آسیب پذیری مردم کشور ضروری میباشد.
از طریق این نوشته ما میخواستیم صرف توجه مقامات را به این مشکل جلب نمایم. همچنان، متخصصین سکتور زراعت و منابع طبیعی را دعوت میکنیم تا جهت حل این مشکل بالای راه حل های معقول و اقتصادی تحقیق نماید.
اگر در مورد این موضوع کدام نظر داشتید، لطف نموده در قسمت کامنت بگذارید تا باشد ما همچنان از نظریات شما مستفید شویم و زمینه یک بحث علمی را فراهم نمایم.
thank you sir for sharing this information.is it possible to run a campaign of raising awareness of people regarding this subject. as we are witness in Kabul city most of our country man are doing miss use of under ground water such as washing the streets, walls of their homes...etc. they might think that, few rain falls in winters can recharge the under ground water, although I takes centuries to recharge.
ReplyDelete